Vetëm ti mundesh/ ende duke qarë/ të kthehesh e kërkosh të shohësh prapë fëmijët e tu/ të rrotullohesh dhe t’mos dish ç’të thuash/ të heshtësh e mrekulluar/ e të shfaqesh e madhe sa vetë toka/ qiejve duke ngjitur këngën tënde të dashurisë… (Alda Merini)
Laskarina Bubulina, ka lindur në burg, me 23 maj 1771. Babai i saj qe në Konstandinopojë, ku si pjesëmarrës klandestin në Revolucionin e Orlofit (1769-1770) kundër Perandorisë Osmane, u arrestua nga turqit. Duke qenë e lindur në burg dhe e detyruar të jetojnë aty për disa kohë, në shpirtin e një fëmije duhet të ketë të lindur gjeni i rebelimit përballë çdo robërie apo kufizimi të lirisë, gjë e cila e karakterizoi krejt jetën e saj.
Familja e Bubulinës ishte nga komunitetet arvanite (shqiptare) të ishullit të Hidrës në Peloponez dhe Laskarina kishte trashëguar krejt karakteristikat fizike, si: ngjyrën ulli të lëkurës, tipare të mprehta, sytë kafe dhe faktin se ishte tejet krenare.
Kur babai i saj vdiq, nëna e Laskarinës, Skeva, u kthye në Hidra, e më pas u zhvendos në Specie ku Skeva u martua me Dhimitri Lazaru-Orlofin që jetonte atje. Në atë kohë ishujt e Peloponezit dalloheshin për lulëzimin e aktiviteteve tregtare dhe vetë Dhimitri qe pronar dhe kapiteni i një flote të vogël anijesh.
Ky ishte pak a shumë mjedisi në të cilin do të rritej Laskarina: një botë profesionesh, e tregtisë, e peshkimit… plot rrëfime e histori detesh dhe piratësh… po njëherësh edhe dëshirë tejet e fuqishme për liri.
Greqia qe nën sundimin e gjatë të Perandorisë Osmane për gati 400 vjet dhe njerëzit e porteve, marinarët, pronarët e anijeve dhe ushtarët grekë që ishin nën shërbim të gjeneralëve turq, kurdisën një komplot që i dha flatra fantazisë së lirisë dhe rebelimit të atij populli të shtypur. Të gjitha këto, Laskarina, jo vetëm i dëgjonte, por edhe fjalët e para që ajo kish mësuar si fëmijë ishin: “revolucion” dhe “liri”. Ndoshta kjo ndodhte në atë kohë kur tek ajo nisi të lindte dëshira që një ditë edhe arvanitasit të jetojnë në një Greqi të lirë.
Ajo u martua për të parën herë në moshën 17-vjeçare. Më vonë, pas vdekjes së burrit të saj, u bë gruaja e Dhimitri Bubulit, pronar dhe kapiten i flotës, nga një familje fisnikësh, po edhe njeri shumë i pasur. E gjithë kjo pasuri mbas vdekjes në një beteje kundra piratëve, i kaloi Laskarinës.
Bubulina, tashmë nënë e shtatë fëmijëve, dy herë grua e ve, në moshën 40-vjeçare mund ta kishte mbyllur jetën e saj. Por, ajo nuk u ligështua shpirtërisht. Mendja e mprehtë dhe shkathtësia e rrallë bënë që ajo shpejt ta fitojë krejt pasurinë e të shoqit, duke krijuar marrëveshje dhe aleanca me pronarët e anijeve dhe duke u bërë partnere me flotat e tjera, e duke e rritur dukshëm numrin e anijeve të saj. Në një kohë të shkurtër arriti të krijojë një pasuri të konsiderueshme.
Lajme
Kosovë
Sport
Futboll
Magazina
Cult
Ekonomi
Femra
Stili
Shëndetësi
Kuzhina
Auto
Teknologji
Fun
Kërko Punë
Arkiva
Marketing
KULTURA / HISTORI
Historia e shqiptares Laskarina Bubulina, Heroinës Kombëtare të Greqisë!
8 minuta më parë 0 Shkepje
Historia e shqiptares Laskarina Bubulina, Heroinës Kombëtare të Greqisë!
(…)Vetëm ti mundesh/ ende duke qarë/ të kthehesh e kërkosh të shohësh prapë fëmijët e tu/ të rrotullohesh dhe t’mos dish ç’të thuash/ të heshtësh e mrekulluar/ e të shfaqesh e madhe sa vetë toka/ qiejve duke ngjitur këngën tënde të dashurisë… (Alda Merini)
Laskarina Bubulina, ka lindur në burg, me 23 maj 1771. Babai i saj qe në Konstandinopojë, ku si pjesëmarrës klandestin në Revolucionin e Orlofit (1769-1770) kundër Perandorisë Osmane, u arrestua nga turqit. Duke qenë e lindur në burg dhe e detyruar të jetojnë aty për disa kohë, në shpirtin e një fëmije duhet të ketë të lindur gjeni i rebelimit përballë çdo robërie apo kufizimi të lirisë, gjë e cila e karakterizoi krejt jetën e saj.
Familja e Bubulinës ishte nga komunitetet arvanite (shqiptare) të ishullit të Hidrës në Peloponez dhe Laskarina kishte trashëguar krejt karakteristikat fizike, si: ngjyrën ulli të lëkurës, tipare të mprehta, sytë kafe dhe faktin se ishte tejet krenare.
Kur babai i saj vdiq, nëna e Laskarinës, Skeva, u kthye në Hidra, e më pas u zhvendos në Specie ku Skeva u martua me Dhimitri Lazaru-Orlofin që jetonte atje. Në atë kohë ishujt e Peloponezit dalloheshin për lulëzimin e aktiviteteve tregtare dhe vetë Dhimitri qe pronar dhe kapiteni i një flote të vogël anijesh.
Ky ishte pak a shumë mjedisi në të cilin do të rritej Laskarina: një botë profesionesh, e tregtisë, e peshkimit… plot rrëfime e histori detesh dhe piratësh… po njëherësh edhe dëshirë tejet e fuqishme për liri.
Greqia qe nën sundimin e gjatë të Perandorisë Osmane për gati 400 vjet dhe njerëzit e porteve, marinarët, pronarët e anijeve dhe ushtarët grekë që ishin nën shërbim të gjeneralëve turq, kurdisën një komplot që i dha flatra fantazisë së lirisë dhe rebelimit të atij populli të shtypur. Të gjitha këto, Laskarina, jo vetëm i dëgjonte, por edhe fjalët e para që ajo kish mësuar si fëmijë ishin: “revolucion” dhe “liri”. Ndoshta kjo ndodhte në atë kohë kur tek ajo nisi të lindte dëshira që një ditë edhe arvanitasit të jetojnë në një Greqi të lirë.
Ajo u martua për të parën herë në moshën 17-vjeçare. Më vonë, pas vdekjes së burrit të saj, u bë gruaja e Dhimitri Bubulit, pronar dhe kapiten i flotës, nga një familje fisnikësh, po edhe njeri shumë i pasur. E gjithë kjo pasuri mbas vdekjes në një beteje kundra piratëve, i kaloi Laskarinës.
Bubulina, tashmë nënë e shtatë fëmijëve, dy herë grua e ve, në moshën 40-vjeçare mund ta kishte mbyllur jetën e saj. Por, ajo nuk u ligështua shpirtërisht. Mendja e mprehtë dhe shkathtësia e rrallë bënë që ajo shpejt ta fitojë krejt pasurinë e të shoqit, duke krijuar marrëveshje dhe aleanca me pronarët e anijeve dhe duke u bërë partnere me flotat e tjera, e duke e rritur dukshëm numrin e anijeve të saj. Në një kohë të shkurtër arriti të krijojë një pasuri të konsiderueshme.
Një nismë e tillë s’mund të kalonte pa u vënë re. Perandoria Osmane e deklaron fajtore për tradhti, për shkak të së kaluarës së burrit të saj që kishte kaluar në anën e Rusisë cariste gjatë luftës ruso-turke për kontrollin e Detit të Zi, dhe u përpoq t’i konfiskojë gjithë asetet e saj. Bubulina kërkoi mbrojtje prej ambasadorit rus Strogonoff, i njohur për tendencat pro-helene, dhe zbarkoi në kishat e Kostandinopojës duke kërkuar të bisedojë me nënën e Sulltan Mahmudit të II-të. Ne nuk e dimë se çfarë i tha e çfarë i kërkoi Laskarina, apo cili qe qëndrimi i saj; ndoshta ajo bisedë kokë më kokë midis një gruaje me një grua, apo mes një nëne me një nëne për jetën e saj të deriatëhershme, o ndoshta i ka rrëfyer për fëmijët e saj duke kërkuar ndihmë si të ishte vajza e saj! Dihet vetëm se nëna e Sulltanit, e prekur shumë nga guximi dhe kurajoja e asaj gruaje, e bindi djalin e vet që të hiqte dorë nga konfiskimi i pasurisë së saj.
Pas një qëndrimi të shkurtër në Krime, Bubulina u kthye në Specie, dhe jo vetëm për t’iu përveshur punëve, por tashmë duke sjellë me vete edhe erërat e revolucionit. Gjatë qëndrimit në Konstandinopojë, Laskarina në fakt i qe bashkuar, si e vetmja grua, shoqërisë së fshehtë “Filiki Eteria”, një konspiracion për lirinë e Greqisë. Prandaj, kthimi në shtëpi i saj përkoi me përgatitjen e përpiktë të kryengritjes kundra sundimit turk: blerja e paligjshme e armëve dhe municioneve, transferimi i fshehtë i tyre me anije në ishullin e Speces, shndërrimi i tyre në luftanije, dhe ndërtimi i të famshmit “Agamemnon” – një anije lufte e armatosur me 18 topa, balli i anijeve luftarake të flotës gjë që bëri që ajo të mbledhë rreth vetes një ushtri të vogël me “djemtë më trima” (palikari) siç i quante ajo vetë: një organizim ku ajo paguante, ushqente dhe mbështeste krejt anijet dhe ekuipazhet. E gjithë pasuria e saj u sakrifikua për çështjen e çlirimit të Greqisë.
Me 13 mars, 1821, me një gjëmim topi të “Agamemnonit”, komanda e të cilit ishte në duart e Bubulinës, flamuri separatist grek ngrihet mbi shtizën e një anije lufte. Ky qe dhe “Fillimi i Revolucionit” – me 3 maj 1821, flota e ishujve të Species, Hidrës dhe Psaras sulen drejt Napflios për të organizuar bllokadën detare. Ikonografia zyrtare e paraqet Laskarina Bubulinën ashtu në këmbë të “Agamemnonit” me shikim përpara, me kryet të mbuluar me veshje tradicionale, me krahun e drejtuar në pushtim të kështjellës, tashmë e mbrojtur nga 300 topa. Beteja qe e zjarrtë dhe Kapedania, siç quhet ajo, zbarkoi në terren me njerëzit e saj dhe me gjithë energjitë merr pjesë në betejën e parë. Dhe pas vijuan betejat e Monemvasias, Pilosit dhe Argosit, ku ajo humbi edhe të djalin e parë të saj, Janin.
Por, Bubulina nuk mbeti e famshme për shpirtin e saj luftarak. Ajo meriton të kujtohet edhe për aktin e faljes kërkuar separatistëve grekë të gatshëm për masakrimin e popullsisë së rrethuar në kalanë e Tripolisit, në zemër të Lakonias. Me ndërmjetësimin e saj, grekët kursyen jetën e grave dhe fëmijëve të familjes së Pashait, sundimtar të qytetit, në respekt për aktin e dikurshëm të nënës së Sulltan Mahmudit kur ajo zbriti për herë Kostandinopojë. Më pas ndodhi edhe 1825-ta: kufijtë e Greqisë ishin përsëri në rrezik, mbasi flota turko-egjiptiane kishte mbërritur në brigjet e Peloponezit, në qytetin Pilos. Laskarina, edhe pse tani ishte në mjerim, mbasi e kish shpenzuar krejt pasurinë e saj për revolucionin, shfaqet sërish e gatshme të luftojë, të përgatisë e të organizojë njerëzit.
Papritmas i mbërrin një akuzë shpifëse nga familja e së dashurës së djalit të saj. Kjo ndodhi bëri që Laskarina të harrojë Greqinë, atdheun dhe revolucionin. Ndodhi që ajo të braktisë idealet politike dhe ta lërë luftën mënjanë. Kështu, Kapedania e humbet rolin e saj publik dhe bëhet thjesht një nënë. Përballet me të afërmit e familjes së vajzës, duke i dalë në mbrojtje djalit të saj. Papritmas atmosfera ndizet dhe një armë zjarri, e qëlluar nga një dorë që mbeti përjetësisht anonime, e godet midis ballit duke e lënë të vdekur. Dhe, kështu merr fund jeta e saj…
Në këtë mënyrë vdiq Laskarina Bubulina, Heroina Kombëtare e Greqisë së Lirë, e vetmja grua admirale e marinës Perandorake Ruse, e lindur në burg, por që në zemër dhe në buzë e saj pati një fjalë të vetme: Lirinë! /progettomediterranea.com/Përktheu: Jozef Radi
