Gjithsej 6.7 milionë euro është vlera e kontratave urgjente të furnizimeve publik për mbrojtje nga koronavirusi të lidhura në gjashtë muajt e parë të krizës, një e treta e vlerës së këtyre kontratave i takon Ministrisë së Punëve të Brendshme (MPB), e cila me 2.2 milionë euro kryeson sipas shumës së kontratave të lidhura, 43 për qind e vlerës së të gjithë tenderëve i përkisnin vetëm pesë kompanive,
megjithëse gjithsej 186 fituan tender në lidhje me koronavirusin, për 68 për qind të kontratave të lidhura institucionet shkelën detyrimin ligjor për të shpall kontratat brenda dhjetë ditëve nga nënshkrimi, çdo e treta kontratë e lidhur për furnizime publike në lidhje me koronavirusin është negociuar me vetëm një ofertues, ka ndryshime të konsiderueshme në çmimet e maskave të blera,
skafanderëve dhe dorezave, dhe disa nga kontratat nuk përmbajnë përshkrim të saktë të produkteve që blihen, gjë që lë hapësirë për abuzime në zbatimin e kontratave. Këto janë rezultatet kryesore nga monitorimi i furnizimeve publike urgjente në lidhje me KOVID-19 të kryer nga Qendra për Komunikime Civile (QKC) nga marsi deri në shtator të vitit 2020.
Raporti përmbledhës i QKC-së thotë se përveç MPB-së, institucionet e tjera me vlerën më të lartë të furnizimeve publike të lidhur me koronavirusin janë Ministria e Shëndetësisë, Klinika Universitare për Traumatologji, Spitali i Përgjithshëm i Qytetit “8 Shtatori” dhe Akademia e Shkencave dhe Arteve e Maqedonisë (ASHAM).
E para në listën e kontratave më vlerë të lartë për furnizime publik urgjente është ndërmarrja e Prilepit “Gifti Teks”, për blerjen e maskave për nevojat e Ministrive të Punëve të Brendshme dhe atë të Mbrojtjes. Tjetra, me një sasi të konsiderueshme të marrëveshjeve të lidhura, janë kompanitë e Shkupit “Biotek” dhe “Soniks Anastasia”, dhe në pesë të parat, por me shuma më të vogla, hyjnë në Shkup “Alkaloid” dhe Kavadar “Lisa-Kom MS”.
Sipas hulumtimit, ka ndryshime të mëdha në çmime nga institucioni në institucion në të gjitha produktet që u blenë gjatë krizë: maska, doreza dhe skafanderë. Në rastin e maskave, përveç ndryshimeve të mëdha në çmime në varësi të llojit të maskave, ekzistojnë edhe ndryshime të mëdha në çmimet e maskave të të njëjtit lloj. Institucionet blenë 16 lloje të ndryshme maskash.
Më e shtrenjta është maska e tipit “FFP2” – 448 denarë për copë, dhe ndryshimet më të mëdha në çmime për të njëjtin lloj maske ishin te “maskat e frymëmarrjes N95”, të cilat variojnë nga 66 deri në 313 denarë për maskë. Në rastin e skafanderëve mbrojtëse për një përdorim, çmimet variojnë nga 177 denarë deri në 1156 denarë për skafander. Përndryshe, përmes furnizimeve, u vërejtën shtatë përshkrime të ndryshme të skafanderëve të blera, nga të cilat më e shtrenjta është me një çmim prej 1788 denarë, e përshkruar si skafander për mbrojtje nga ana mjekësore.
Ekzistojnë edhe pesë lloje të ndryshme të dorezave, çmimet e të cilave variojnë nga 1.8 denarë në 9.32 denarë për një palë doreza. Siç thonë nga QKC-së, një pjesë e konsiderueshme e institucioneve nuk tregojnë në kontrata as sasitë e dakorduara, as çmimet individuale të dakorduara, gjë që praktikisht parandalon depërtimin në pjesët thelbësore të tenderëve. (koha.mk)
